© Cees van de Ven

donderdag 15 september 2016
Lotz Of Music
(coproductie met Motives For Jazz)


Lotz Of Music is het creatieve vehikel voor de improvisaties en composities van fluitist Mark Alban Lotz. Door de jaren heen ontwikkelde hij met zijn ensemble een manier van spelen die zich situeert tussen avant-garde en moderne jazz. Uniek, vrij, creatief en onvoorspelbaar, maar altijd spannend, meeslepend en pakkend. Met dit project bouwt hij een organische brug tussen jazz en hedendaagse muziek. Voor de gelegenheid wordt Lotz Of Music aangevuld met de Zwitserse klarinettist en modernist Claudio Puntin, een samenwerking die ongetwijfeld voor magische momenten zal zorgen. ‘Lotz Of Music takes you to a trip into a magic universe of serene sounds.’


Mark Alban Lotz (piccolo, c-, alt-, bas- en contrabas fluit, bansuri, geprepareerde fluit, flutophoon, elektronica, stem), Albert van Veenendaal (geprepareerde piano, samples), Claudio Puntin (rieten, composities, elektronica), Jörg Brinkmann (cello, elektronica), Alan ‘Gunga’ Purves (squeaks, brim bram, percussie).

Een muzikaal rariteitenkabinet

Het is een fijnzinnig klankfestijn dat Lotz Of Music, met ondersteuning van Claudio Puntin, ons hedenavond voorschotelt als openingsconcert van JazzCase, seizoen 2016-17. Mark Alban Lotz, de leider van het gezelschap, ontlokt diep duistere geluiden aan zijn enorme contrabasfluit, cellist Jörg Brinkmann tokkelt een Arabisch aandoende melodie en pianist Albert van Veenendaal en percussionist Alan Purves completeren het geheel door niet direct te definiëren klanken aan hun instrumenten te ontlokken. De toon is gezet, dit wordt een boeiende set.

Met muziek hoofdzakelijk afkomstig van het in 2009 gelanceerd album 'Bite!' verrast deze, hier tot kwintet uitgegroeide, groep ons keer op keer. Het hierboven beschreven fragment uit 'Habibi Brown Fish' getuigt hiervan, maar ook 'Of Royal Haring', waarin klarinettist Claudio Puntin een belangrijke rol speelt en dat hiermee dus behoorlijk afwijkt van de versie op cd. Puntin bespeelt hier de basklarinet en verrijkt zijn spel met een meelopend noisegeluid, zo dominant dat het zijn spel bijna overschaduwt. Het kenmerkt de muziek op meer plaatsen. Als geen ander slaagt dit kwintet erin om geluiden afkomstig van de akoestische instrumenten te vervormen, versterken en van alle soorten verfraaiingen te voorzien. Vaak zodanig dat het originele geluid niet langer te herkennen valt. Voeg daarbij geluiden van heel andere bron - vooral Purves en Van Veenendaal weten van wanten met plakband, opblaasbeestjes, speelgoedfluitjes en wat al niet meer - en je hebt een beeld van Lotz Of Music.

Een tweede kenmerk van deze groep is de breedte aan muzikale stijlen. Grenzen bestaan hier eenvoudigweg niet en de muziek wordt beïnvloed door uiteenlopende muzikale werelden als jazz, blues, niet westerse muziek, avant-garde, musique concrète en folk. Op papier moet dit wel bijna leiden tot een omgekeerde vuilnisbak. Dat dit niet gebeurt is de kracht van deze groep, want ondanks al deze muzikale stijlen klinken de stukken iedere keer weer als een wonderlijke eenheid, mede dankzij de meeslepende en aanstekelijke ritmes.

In 'Quasimodo' wordt een stemmige passage, waarin Lotz op basfluit en Puntin op basklarinet elkaar prachtig aanvullen in het laag, op komische wijze onderbroken door bijna melige, op musique concrète gelijkende interventies van Purves en Van Veenendaal. Tot dit duo het geheel overneemt, maar nu met welhaast dwingend ritmisch spel om vervolgens weer terug te keren naar het stemmige begin, waar we Lotz en Puntin weer tegenkomen, maar nu aangevuld met Purves en Brinkmann.

Ook na de pauze laveert dit kwintet tussen het vrije experiment en de ritmische structuren. Het gebeurt in 'Waiting For Prey' en 'Yumurta' – het Turkse woord voor ei. In het eerste stuk is het met name Puntin die verrast met ritmische, uit de danswereld afkomstig lijkende, door elektronica aangedreven patronen, terwijl in het tweede stuk de partij die Lotz blaast op de basfluit ons overtuigt. Ritmische patronen die je doen swingen op je stoel.

JazzCase bestaat dit jaar 10 jaar, het zal op 2 en 3 juni 2017 nog groots worden gevierd, maar een prima start is reeds gemaakt. Het was jammer dat mede door de warmte de opkomst aan de lage kant was, maar degenen die zich de moeite getroost hebben te komen, kunnen meer dan tevreden terugkijken.

(Ben Taffijn)

Klik hier voor foto's van dit concert door Cees van de Ven.