© Cees van de Ven

Van trio naar dubbeltrio via drie solo's

JazzCase vatte het plan op een avond aan de Frans-Duitse bassist Pascal Niggenkemper te wijden. Eerst zou hij optreden als lid van het Simon Nabatov Trio en daarna met een eigen groep. Uiteindelijk moest dit plan worden bijgesteld omdat de drummer van het trio – Gerald Cleaver – er die avond niet bij zou kunnen zijn. Dan maar overschakelen naar plan B: in plaats van in trio, Simon Nabatov solo laten spelen in een Herbie Nichols-programma. Een unieke kans om deze pianogigant solo aan het werk te zien. Ook dit plan werd last minute afgeserveerd wegens gezondheidsproblemen van Nabatov. Dan maar de laatste troefkaart op tafel gegooid: in plaats van het oorspronkelijk geplande Nabatov Trio ging de avond van start met drie solo's van drie muzikanten uit het dubbeltrio, dat voor het tweede gedeelte gepland stond.

Pascal Niggenkemper startte dus helemaal alleen met zijn bas de avond. Als bassist solo spelen is een uitdaging op zich, maar Niggenkemper is een geoefend adept van deze discipline. Op Clean Feed bracht hij onlangs een solo-cd uit. Met behulp van diverse hulpstukken brouwde hij een unieke klank, waarbij metalen voorwerpen gebruikt werden om te resoneren op de snaren en in de houten klankkast van de contrabas. Daarna kwam pianist Peter Zoubek met een improvisatie op een behoorlijke grondig geprepareerde piano, waarbij de snaren bewerkt werden met alweer metalen voorwerpen. De laatste solo kwam van de Franse klarinettist Joris Rühl. Wat die liet horen klonk bepaald fraai: met heel weinig noten, zonder melodie, maar met circular breathing en een gecontroleerd/gemanipuleerd geluid wist hij iets meeslepend spannend neer te zetten. Na de set even het podium gecontroleerd... ik zag geen pedaaltjes, dus nog meer respect voor de manier waarop Zoubek het geluid varieerde en spankracht gaf. Set 1: drie relatief korte solo’s, maar telkens to the point. De spijt om de gemiste soloset van Nabatov had plaatsgemaakt voor verbazing.

In set 2 presenteerde Niggenkemper zijn 7ème Continent/7th Continent, een verwijzing naar de plastic afvalberg die in de oceanen drijft. Aangezien de bezetting bestond uit twee (bas)klarinetten, twee piano's en twee bassen werd gewag gemaakt van een dubbeltrio, maar het klonk meer als drie duo's van respectievelijk bassen, piano's en klarinetten. De sterkte van klarinettist Joris Rühl kwam al uit de verf in zijn solo. Gekoppeld aan Joachim Badenhorst – die het eveneens scherp kan houden als solist – werd het op zijn minst even boeiend. De klarinettisten zochten niet naar de expliciete contrapunt, maar door middel van kleine contrasten en grote nuances creëerden ze een eigenzinnig geluid op rieten. Dit gold ook voor de pianisten Peter Zoubek en Eve Risser, die hun instrument elk anders prepareerden, maar duidelijk met elkaar op dezelfde golflengte zaten. Ze lieten de muziek drijven op iets wat klonk als een perpetuum mobile, in de grote traditie van Aki Takase en Von Schlippenbach, maar dan mysterieuzer en meer omfloerst. Als tweede bassist naast Niggenkemper stond Constantin Herzog. Ook hier geen grote contrasten, maar wel oog voor nuance. Als Herzog pizzicato speelde, deed Niggenkemper dit ook, als ze de strijkstok hanteerden, werd dit door beiden gedaan. De interactie tussen de drie duo's zorgde voor een uniek geluid in sextet.

De korte eerste set met drie solo's kreeg dus een vervolg 'au grand complet' met een iets langere tweede set, maar echt heel lang duurde deze ook niet. Dit droeg bij tot de intensiteit, alsof de groep leek te gaan voor gefocuste kwaliteit boven oeverloze kwantiteit. Bovendien een mooie mix van jonge gevestigde waarden en nieuw te ontdekken talent. Het wordt nu al reikhalzend uitkijken naar de release van de cd met de opnames die Le 7ème Contintent tijdens deze tournee inblikten.

(Iwein Van Malderen)

Klik hier voor foto's van dit concert door Cees van de Ven.